MUSICAL FIDELITY LS3/5A
BBC Monitor Speaker
อีกโฉมหน้าหนึ่งของผู้ผลิตอังกฤษ
น่าจะเป็นลำโพงขนาดเล็กที่มีการผลิตมากที่สุดในโลกคู่หนึ่ง นอกจากทาง บีบีซี จะมอบหมายให้ Rogers เป็นผู้ผลิตหลักในการป้อนลำโพงรุ่นนี้ให้ทาง BBC ไว้สำหรับใช้งานในสตูดิโอของตนเองแล้ว ก็ยังอนุญาตให้แบรนด์ต่างๆ นำไปผลิตจำหน่าย ภายใต้เงื่อนไขของ BBC
เมื่อปี ค.ศ.1977 BBC Version แรก ค่าความต้านทาน 15 โอห์ม ผลิตโดย Swisstone Electronic (Rogers) ในประเทศอังกฤษ และพร้อมๆ กันนี้ได้ผลิตออกมาจำหน่ายในชื่อแบรนด์ Rogers ด้วย โดยวางจำหน่ายในราคา 104 ปอนด์/คู่ (ยุคสมัยเมื่อ 40 ปีที่แล้ว ค่าเงินปอนด์สเตอร์ลิงของอังกฤษเทียบกับเงินบาท 1 ปอนด์ ไม่ถึง 40 บาท ลำโพงคู่นี้ก็มีราคาประมาณสี่พันบาทในเวลานั้น)
เรียงลำดับการผลิตลำโพงรุ่นนี้ เมื่อปี ค.ศ.1984 Spendor Loudspeaker แห่งประเทศอังกฤษ ได้ผลิตจำหน่ายภายใต้สิทธิบัตรของ BBC
ปี ค.ศ.1989 มีการผลิตเพื่อจำหน่ายทั่วไป โดย Rogers Loudspeakers ประเทศอังกฤษ
ปี ค.ศ.1993 ลำโพง LS3/5A มีการผลิตโดย Harbeth Acoustics ประเทศอังกฤษ
ในปี ค.ศ.1996 KEF แห่งประเทศอังกฤษซึ่งในขณะนั้นเป็นผู้ป้อนตัวขับเสียงทั้งทวีตเตอร์ และวูฟเฟอร์ ได้ลงมือผลิต LS3/5A ด้วยอีกหนึ่งเวอร์ชั่น
ช่วงระหว่างปี 2000 เป็นต้นมา เนื่องจากทาง KEF ผู้ผลิตดอกลำโพงป้อนให้รุ่น LS3/5A ได้ยุติสายงานการผลิตไดรเวอร์ชุดนี้ แต่ละผู้ผลิตจึงต้องหาทางเลือก ในเงื่อนไข BBC เช่น ผลิตตัวขับเสียงเอง หรือแม้แต่สั่งผลิตตู้และตัวขับเสียงจากโรงงานที่ได้รับใบอนุญาตจาก BBC ในการผลิตลักษณะ OEM
ถ้าจะถามว่าเป็นเหตุทำให้ลำโพงรุ่น LS3/5A มีปัญหาเรื่องคุณภาพเสียงที่แตกต่างกันในแต่ละแบรนด์หรือไม่ คำตอบคือก็มีบ้าง แต่เงื่อนไขของความ “เป็นกลางของเสียง” จะต้องคงอยู่ในระดับมาตรฐานที่ BBC ควบคุม อาจจะมีคาแรคเตอร์ แตกต่างกันได้บ้างเล็กๆ น้อยๆ
แต่ความเป็นกลางในน้ำเสียง และความเป็น Natural Sound จะต้องแม่นยำตามวัตถุประสงค์
และปี 2023 นี้เอง ที่ทาง MUSICAL FIDELITY บริษัทผู้ผลิตเครื่องเสียงแห่งอังกฤษ ได้มีนโยบายผลิตลำโพงและแอมปลิไฟร์ จับคู่กัน
หัวหน้าทีมออกแบบ MUSICAL FIDELITY คุณ Heinz Lichtenegger ได้นำเอาลำโพง และแอมป์ต้นแบบ ออกแสดงในงาน High End Audio Show ที่ผ่านมา อันมีแอมปลิไฟร์เออร์ MUSICAL FIDELITY A1 วงจรขยายคลาส A ที่เคยโด่งดังในอดีต เอากลับมาปรับปรุงประสิทธิภาพ และผลิตใหม่ รวมถึงลำโพง LS3/5A ที่ใช้พิมพ์เขียวของบีบีซี มาผลิตอีกครั้งเพื่อจัดเป็นแพ็กเกจคู่กันให้กับแฟนๆ ของ MUSICAL FIDELITY
หลายคนคงมีคำถามว่า ในเมื่อ MUSICAL FIDELITY ไม่ใช่ผู้ผลิตลำโพง ไม่มีสายงานหรือโรงงานผลิตลำโพง พวกเขาจะทำลำโพงได้อย่างไร? ผมคาดว่า LS3/5A เวอร์ชั่น MUSICAL FIDELITY นั้น จะใช้วิธีสั่งผลิตตู้ คัดเลือกตัวขับเสียงจากโรงงาน ที่มีใบอนุญาตจาก BBC และนำมาผลิตครอสโอเวอร์เน็ตเวิร์กเอง อันเป็นงานที่ทาง MUSICAL FIDELITY ถนัดถนี่ และควบคุม Assembly ทุกขั้นตอนด้วยตนเองที่ออสเตรีย เพื่อให้ได้คุณภาพดีที่สุด
องค์ประกอบจากภายนอกของ MUSICAL FIDELITY LS3/5A แม้จะดูคล้ายคลึงกับ BBC LS 3/5A อื่นๆ แต่เราจะพบว่าขั้วลำโพงด้านนอกนั้น จะเป็นแบบเฮฟวีดิวตี้ที่ต่อตรงกับครอสโอเวอร์ภายในที่ MUSICAL FIDELITY ออกแบบเองอย่างประณีต จะมีจุดที่แตกต่างจากต้นฉบับแรกๆ คือเป็นผ้าหน้ากากธรรมดา ไม่ใช่แบบ Tygan grille เหมือน Rogers
และตราโลโก ที่นำไปติดไว้ที่ขอบมุมซ้ายล่างของลำโพง แทนที่จะเป็นบนหน้ากากลำโพง ทำให้ดูว่าแผ่นตราโลโก้มันล้นๆ ไปหน่อยครับ
MUSICAL FIDELITY LS3/5A เป็นลำโพงตู้ปิดสองทางแบบวางขาตั้ง มีขนาดกระทัดรัด ที่ 305 x 190 x 165 mm (HxWxD) เฉกเช่นลำโพงต้นฉบับพิมพ์เขียวจาก BBC โดยยังใช้ครอสโอเวอร์ตามแบบเวอร์ชั่นแรก เพียงแต่วงจรครอสโอเวอร์ที่ผลิตขึ้นใหม่ของ MUSICAL FIDELITY (ค่าความต้านทาน 15 โอห์ม) น่าจะให้การสนองย่านความถี่เปิดกว้างกว่าเดิม และเท่าที่ทดสอบฟังนั้น จะมีความนุ่มนวลของเสียงเพิ่มขึ้นด้วย
ใช้โดมทวีตเตอร์ขนาด 19 mm Dome และมิดเบส-วูฟเฟอร์ ขนาด 110 mm Cone ตอบสนองความถี่เสียงตั้งแต่ 80Hz-20KHz +/-3dB และมีค่าความไว 82.5dB/W/M ผมดูจากคุณภาพการผลิตตัวตู้ ตัวขับเสียง และขั้วต่อด้านหลัง เป็นไปได้ว่าทาง MUSICAL FIDELITY LS3/5A นั้นสั่งผลิตและปรับปรุงหลายส่วน โดยควบคุมให้เป็นไปตามมาตรฐานของ BBC อย่างเข้มงวด
ผมผ่านการทดสอบลำโพง BBC Monitor LS3/5A แทบจะพูดได้ว่าครบเกือบทุกเวอร์ชั่น ทุกแบรนด์ ยกเว้นบางเวอร์ชั่นที่นำมาดัดแปลงพิเศษเฉพาะตัว ให้ต่างไปจากต้นฉบับอาจจะยังไม่ได้มีโอกาสทดสอบ
Preview
ผมใช้แอมปลิไฟร์ที่นำมาทดสอบฟัง ทั้งในแบบหลอดสุญญากาศ และโซลิตสเตท คลาส A เหมือนดังที่เคยทดสอบ LS3/5A เวอร์ชั่นอื่นๆ ตลอดมา ส่วนSpeaker Stand ใช้ขาตั้งไม้ของ Mavin (รุ่นแก่นไม้กระพี้เขาควาย) วางสไปก์ไว้บน Life Audio Classic Mellow
จากการทดสอบลำโพงต้องใช้เวลาเบิร์นยาวนานเกิน 112 ชั่วโมงครับ หรือเฉลี่ย 110 ชั่วโมง ตามที่ผมจดบันทึกไว้ จึงจะเริ่มลงตัวและนิ่งในการสนองตอบความถี่ ทุกย่านความถี่เสียงด้วยความราบเรียบ
MUSICAL FIDELITY LS3/5A ลำโพงบีบีซีมอนิเตอร์อีกเวอร์ชั่นหนึ่ง ที่ค่อนข้างจะสร้างความแปลกใจอยู่ไม่น้อย ตรงที่เหมือนเป็นลำโพงที่เข้าถึงง่าย และเซ็ตอัพเสียงได้ไม่ยากจนเกินไปนัก ระยะห่างลำโพงที่ดีที่สุดในห้องของผมคือ วางลำโพงทั้งคู่ห่างกัน 2.30 เมตร ห่างผนังหลัง 1 เมตร ห่างผนังข้าง 90 เซนติเมตร นับว่าให้ความสมดุลเสียงดนตรีได้ดี
เหตุผลอีกประการหนึ่งที่ทำให้ลำโพงคู่นี้ให้เสียงและแฟลตเข้าถึงง่าย ก็น่าจะมาจากผลการจูนอัพครอสโอเวอร์ ไดรเวอร์ ให้เข้ากับการทำงานของตู้ลำโพงโดยรวม จากทางผู้ผลิตในแผนก Audio Tuning ของ MUSICAL FIDELITY ในออสเตรีย คงทำการบ้านมาอย่างดี เพื่อให้ BBC Monitor เวอร์ชั่นนี้ เหมาะกับการฟังเพลงในบ้านจริงๆ
องค์ประกอบการผลิต การจูนเสียงให้เที่ยงตรง ทุกอย่างดีมากครับ ตู้สีผิวไม้วีเนียร์ สี Palisander ก็งดงาม จะมีที่ให้ติติงนิดนึงก็อยู่ที่การแปะโลโก้ไว้มุมขอบลำโพงด้านซ้ายล่าง และผ้าหน้ากากอ่อนสีดำ ที่แตกต่างไปจาก Tygan grille ต้นฉบับเดิม นอกนั้นคุณค่าของ MUSICAL FIDELITY LS3/5A นับว่าน่าประทับใจ โดยเฉพาะคุณภาพเสียงที่ดีมากๆ
MUSICAL FIDELITY LS3/5A ให้คุณภาพเสียงที่สะอาดมากๆ โดยเฉพาะเพลงร้อง ให้ความแม่นยำโฟกัสของจุดตำแหน่งดนตรี อิมเมจแม่นยำ และเป็นลำโพงที่เมื่อเบิร์นครบ 100 ชั่วโมงขึ้นไปแล้ว จะให้เสียงเปิดกว้าง มิติเสียงที่หลุดออกจากตู้ น่าประทับใจยิ่ง ฟังเพลง Jazz POP Country เยี่ยมยอด ให้ความรู้สึกถึงการเข้าถึงดนตรีที่เป็นธรรมชาติมาก และเป็นการฟังดนตรีที่สวยงามพอดี ไม่ขาดไม่เกิน ตอกย้ำในมาตรฐาน BBC ที่วางใจได้ครับ
มีข้อแนะนำเป็นการส่วนตัวของผมในฐานะที่ทดลองฟังลำโพง BBC Monitor LS3/5A นี้มาตลอดหลายสิบปี ไม่ต่ำกว่า 30 เวอร์ชั่น ว่า MUSICAL FIDELITY LS3/5A ควรเปิดหน้ากากฟัง จะได้คุณภาพเสียง รายละเอียดและการตอบสนองความถี่ที่ดีที่สุด
หลายท่านที่เป็นแฟน MUSICAL FIDELITY คงรอคอยลำโพงรุ่น LS3/5A อยู่ เพียงแต่สิ่งที่ยังไม่ทราบแน่ชัดคือราคาค่าตัวที่จำหน่ายในประเทศไทย ที่คงต้องสอบถามไปยังตัวแทนจำหน่ายคือ CH Home Media Audio โทร. 094 461 4152 ครับ
